دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات هنر و رسانه

بررسی مشروعیت فقهی در قوانین هنری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم و دکترای حکمت هنرهای دینی.

چکیده

محور پژوهش در این مقاله، پی‌جویی و بررسی نقش «فقهِ موجود» در عرصه تقنین هنری، با ملاحظه هنر و مصادیق آن در حوزه حکومت، می‌باشد. حل مسئله فوق، فارغ از بایسته‌های مواجهه فقها با «عنوانِ هنر و مصادیق آن» در عرصه خرد و کلان در عصر حاضر، انجام گرفته است. نویسنده با طرح و تبیین  «نقشِ فقه» در فرایند قانون‌گذاری در حقوق اسلامی و تعیین شاخص کیفی ارزیابی، تلاش کرده است با روش توصیفی ـ تحلیلی؛ تصویر قابل قبولی از کیفیت حضور و نقش‌آفرینی فقه در فرآیند سیاست­گذاری و قانون­گذاری هنر، ارائه نماید که حیثیتی کاملاً نوین دارد. پاسخ نهایی مسئله با تکیه بر شاخص‌های کیفی تعیین شده و ارزیابی نسبت فقه با قوانین موجود در رشته‌های مختلف هنری، بدست آمده است. اهمیت و ضرورت پاسخ به مسئله، گذشته از معرفت‌زایی اکنون آن، خود را درآینده‌پژوهی‌ فقه هنر آشکار می‌سازد؛ به ویژه آن­دسته که با هدف احصاء و تبیین آسیب‌های فقه موجود و همچنین بایسته‌های آن در نسبت با قوانین، نگاشته شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Jurisprudential legitimacy in Art Laws

نویسنده [English]

  • Mahdi Amini

PhD of Wisdom of Religious Arts.

چکیده [English]

The focus of this article is to search the jurisprudence role in field of artistic legislation; of course with considering art and its examples in government sphere. Solving the above problem is with ignored from attention of the jurists into considering art and its examples, as it should be exist currently in the individual and social arena. The researcher explains by defining of qualitative indicators, the role "available jurisprudence" in legislative process. Accordingly he tries to offer a clear picture of "jurisprudence role model" in field of "artistic legislation" with descriptive-analytic method. The final answer is completely new. The result is obtained by relying on qualitative indicators in understanding the relationship between "jurisprudence" and "artistic law". The answer to this question is important; because it gives a good understanding of the current situation and accordingly helps to future studies in art jurisprudence specially pathology of the "jurisprudence role" in artistic legislation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Art
  • Available Jurisprudence
  • Laws
  • Regulation
  • Jurisprudence role
اداره کل قوانین و مقررات کشور، (1372)، مجموعه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران: مؤسسه اطلاعات.
ارسطا، محمد جواد، (1391)، «حکم حکومتی و قانون»، مجموعه مقالات از اندیشمندان و پژوهشگران کشورهای اسلامی، فقه و قانون؛ ایده‌ها، پیشنهادها و راه­حل‌های روشی، قم: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی.
امانی، مهدی و دیگران، (1354)، لغت­نامه جمعیت­شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بست، جان، (1384)، روش‌های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه حسن پاشا شریفی و نرگس طالقانی، تهران: انتشارات رشد.
تارنما و پورتال قوانین مجلس شورای اسلامی؛ .http://rc.majlis.ir/fa/law
تارنما و سامانه قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران؛ .http://law.dotic.ir/
توکلی، اسدالله، (1384)، مصلحت در فقه شیعه و سنّی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
جباران، محمد رضا، (1382)، «نسبت دین و هنر»، بیناب، ش1، صص238ـ247.
جلال الدین سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، (1423)، الفتح الکبیر فی ضم الزیاده إلی الجامع الصغیر، محقق: یوسف نبهانی، بیروت: دار الفکر.
جمعى از پژوهشگران، (1426)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودى، قم: انتشارات مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
الحویزی، عبدعلی‌بن جمعه، (1415)، تفسیر نورالثقلین، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، قم: انتشارات اسماعیلیان.
دانش پژوه، مصطفی، (1389)، مقدمه علم حقوق با رویکرد به حقوق ایران و اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ تهران: انتشارات سمت.
شورای فرهنگ عمومی کشور، (۱۳۹۱)، طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور؛ شاخص‌های غیرثبتی؛ گزارش استان تهران، تهران: موسسه انتشارات کتاب نشر.
صرامی، سیف­الله (1391)، مقایسه منابع و روش‌های فقه و حقوق؛ گفت و گو با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
عظیمی، محمد، (1389)، مجموعه قوانین و مقررات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهیه و تدوین معاونت حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد اسلامی، تهران: خانه کتاب.
علیدوست، ابوالقاسم، (1388)،  فقه و مصلحت، قم: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
علیدوست، ابوالقاسم، (1394)، «فقهِ هنر در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی»، قبسات، ش 78، صص 41ـ60.
غلام­پور آهنگر، ابراهیم و دیگران، (1390)، وضعیت هنر در ایران (5)، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
غلام­پور آهنگر، ابراهیم، (1391)، آشنایی اجمالی با سیاست‌گذاری در حوزه هنر، تهران: مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
قراملکی، احد فرامرز، (1385)، روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
قره باغی، علی اصغر، (1379)، «پایان و مرگ تاریخ هنر»، گلستانه، ش19، صص34ـ43.
کاتوزیان، ناصر، (1377)،  فلسفه حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کلینی، محمدبن‌یعقوب، (1385ق)، الاصول من الکافی، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: دار احیاء‌الکتب العربیه.
مبلغی، احمد، (1391)، «رابطه فقه و قانون از دو دیدگاه: حداقلی و حداکثری»، مجموعه مقالات از اندیشمندان و پژوهشگران کشورهای اسلامی، فقه و قانون؛ ایده‌ها، پیشنهادها و راه­حل‌های روشی، قم: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی.
مدنی، سیدجلال الدین، (1369)، حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: سروش.
هاشمی، محمد، (1375)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم: مجتمع آموزش عالی قم.
هدایت نیا، فرج الله، (1381)، «جایگاه حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن»، رواق اندیشه، ش8، صص53ـ70.
هوشیار، مهران و افتخاری راد، فاطمه، (1391)، پژوهش، حقیقت دانش: آشنایی با مفهوم علم، تاریخ آموزش و مبانی پژوهش در هنر، تهران: نشر مشکوه دانش.
Preziosi, Donald, (1989), Rethinking Art History, New Haven & London: Yale University Press.
دوفصلنامه علمی ـ تخصصی مطالعات هنر و رسانه
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
پاییز و زمستان 1398
صفحه 53-86
  • تاریخ دریافت: 06 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 09 آذر 1397
  • تاریخ پذیرش: 10 آذر 1397