مطالعات هنر و رسانه

نقد و بررسی نقش رسانه‌های اجتماعی در دوران پاندمی کرونا با تکیه بر نظریۀ تکنوپولی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای فلسفۀ هنر، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری فلسفۀ تطبیقی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

با شیوع ویروس کرونا، جهان شاهد اتفاقات جدیدی شد که تاکنون مشابه آن را ندیده بود. آثار پاندمی کرونا بی‌شک تا سال‌ها با بشر باقی خواهد ماند. رسانه‌های اجتماعی در جریان این همه‌گیری به‌شدت مورد استقبال کاربران قرار گرفتند. این توجه تنها از سوی افراد نبود و دولت‌ها و سازمان‌های مختلف هم توجه ویژه‌ای به این رسانه‌ها داشتند. این افزایش اهمیت رسانه‌ها، لزوم بررسی نقش رسانه‌های اجتماعی در جریان همه‌گیری را بسیار پراهمیت می‌کند. در نقد و بررسی تأثیرات رسانه‌، تکنوپولی از کلان‌ترین نظریات موجود است. این نظریه، کنترل فرهنگ و تفکر توسط تکنولوژی جهان امروز را پیش‌بینی می‌کند و ابزار مناسب برای بررسی نقش رسانه‌ها را در اختیار ما می‌گذارد. در این مقاله، کوشیده‌ایم تا با استفاده از روش تحلیلی-انتقادی و استفاده از نظریة تکنوپولی نقش رسانه‌های اجتماعی را در دوران پاندمی کرونا مورد نقد و بررسی قرار دهیم. در ابتدا، نظریۀ تکنوپولی تبیین شده، سپس نقش و تأثیرات رسانه‌های ‌اجتماعی در دوران پاندمی کرونا با استفاده از این نظریه مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. یافته‌های پژوهش، حاکی از آن است که نیل پستمن در نظریۀ تکنوپولی بسیاری از آثار منفی رسانه‌ها که اکنون با آن رو‌به‌رو هستیم را پیش‌بینی کرده بود و می‌توانیم این آثار را با توجه به‌نقد پستمن کاهش دهیم؛ همان‌طورکه پستمن احتمال می‌داد، امکان داد و ستد با تکنولوژی و رسانه وجود دارد. در موارد گوناگون، بشر موفق شده است تا تکنولوژی را به‌خدمت درآورد و از آن در جهت کمک برای رفع مشکلات پاندمی کرونا استفاده کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critique and Analysis of Social Media’s Role in the Corona Pandemic Based on Technopoly Theory

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Ashouri Kisomi 1
  • maryam parvizi 2

1 Ph.D. in Philosophy of Art, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. Student in Comprative Philosophy, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabataba’i Universityy, Tehran, iran.

چکیده [English]

With the outbreak of the Coronavirus, the world witnessed new events that had never been seen before. The effects of the Coronavirus will undoubtedly remain with humanity for many years. Social media continued to be very popular among users during the pandemic. This attention was not only from individuals but governments and organizations as well. This increasing importance of social media makes it very important to examine the role of social media during the pandemic. In the criticism of media influences, technopoly is one of the macro theories. This theory predicts the control of culture and thought by technology in today’s world and provides us with the appropriate tools to study the role of media. In this article, we criticized the role of social media in the Corona pandemic using the analytical-critical method and based on technopolitical theory. First, the technopoly theory will be explained, then the role and effects of social media during the Corona pandemic will be examined by this theory. The study’s findings suggest that Neil Postman in Technopoly Theory had predicted many of the harmful effects of the media, but we can also overcome these effects. According to Postman, it is possible to trade with technology and media. In various cases, human beings have succeeded in using technology to solve the problems of the Coronavirus.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social media
  • technopoly
  • pandemic
  • corona
  • Postman
آریانی، ابراهیم. (1395). «کاربرد رسانه‌های اجتماعی مجازی در آموزش دانشجویان». ره‌آورد نور. 15(56). 10-19.
اژدری، بهناز. (1397). «نقش سواد رسانه‌ای در هویت‌یابی و ضرورت آموزش آن در رشتة علوم سیاسی». جستارهای سیاسی معاصر. 9(28). 83-104.
بسطامی، حسن. (1390). «آگاهی، آموزش، تفریح». زمانه. 9(99). 78-79.
بیچرانلو، عبدالله. (1391). «توسعة سواد رسانه‌ای، مهم‌ترین راهبرد مخاطب‌محور پیش‌روی سازمان‌های فرهنگی و رسانه‌ای کشور». وسایل ارتباط جمعی «رسانه». 23(86). 93-108.
اوانس، دانیلا لسلی. (1378). «انسان تیپوگرافیک نقد آرای مک لوهان و پستمن». ترجمة یونس شکرخواه. رسانه. 10(2). 62-65.
پستمن، نیل. (1371). «چگونه رسانه‌های گروهی فرهنگ را دگرگون می‌کنند». ترجمة ش. رستگار. اطلاعات سیاسی - اقتصادی. 7(57 و 58). 37-42.
پستمن، نیل. (1382 الف). «مکانیزم و هدف غول‌های رسانه‌ای». سیاحت غرب. 1(3). 3-10.
پستمن، نیل. (1382 ب). «پنج نکته دربارة تکنولوژی». سیاحت غرب. 1(9). 5-15.
پستمن، نیل. (1385). «نیل پستمن چه می‌گوید؟: گزیده‏ای از اندیشه‏ها و دیدگاه‏های محقق و نویسندة آمریکایی». سیاحت غرب. 4(33). 32-36.
پستمن، نیل. (1386). «فرهنگ و اجتماع: عصر ارتباطات، موهبت یا مصیبت؟». سیاحت غرب. 5(48). 5-14.
پستمن، نیل. (1387 الف). «غائله انگیزی در فن‌آوری، زبان آموزش». ترجمة رضا بهار. رواق هنر و اندیشه. 7(30). 74-89.
پستمن، نیل. (1387 ب). «انفجار صوت: تلویزیون ابزار اصلی فاجعه». ترجمة اسماعیل اسفندیاری. رواق هنر و اندیشه. 7(25 و 26). 13-23.
پستمن، نیل. (1387ج). «از فرهنگ به تکنولوژی». ترجمة اسماعیل اسفندیاری. رواق هنر و اندیشه. 7(27). 32-47.
تقی‌پور، فائزه و ولایتی، ساره. (1395). «آسیب‌شناسی فرهنگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی (موبایلی) در میان کارشناسان زن شاغل در شهرداری منطقه یک تهران». مدیریت فرهنگی. 10(31). 83-102.
توکلی، محمداله. (1399). «مقابله با استرس ناشی از همه گیری ویروس covid-19».دانشگاه علوم پزشکی جیرفت. 7(1). 253-254.
حافظیان، مقداد. (1382). «مقابله فن‌آوری و فرهنگ». کیهان فرهنگی. 205. 36-39.
خبرگزاری فارس. (1399، آذر 26). «تعداد کاربران فارسی زبان در تلگرام، اینستاگرام و توئیتر». بازیابی شده از: http://fna.ir/f1byk7.
سایت رسمی سازمان جهانی بهداشت. به آدرس: www.who.int.
شرفی، محمدرضا و خشکاب، شهربانو. (1388). «بررسی تقابل فرهنگ و تکنولوژی؛ ظهور تکنوپولی». مهندسی فرهنگی. 4(33 و 34) 18-28.
عباسی، شهاب‌الدین. (1382). «دین، فناوری و تلوزیون از دید نیل پستمن». پژوهش‌های ارتباطی. 10(35). 79-96.
غمامی، سید محمد مهدی. (1399). «کرونا و حق بر آموزش». کیهان فرهنگی. 37(404-406). 63-65.
فراهانی، معصومه و همکاران. (1398). «چالش‌‌های اجتماعی و اخلاقی خانواده‌‌های ایرانی بر اساس اندیشه‌های پستمن». زن و      مطالعات خانواده. 12(46). 25-46.
کریمی‌فرد، حسین. (1399). «پاندمی کرونا: قدرت نرم؛ نقش و کارکرد رسانه و افکار عمومی (با تأکید بر ایران و امریکا)»، مطالعات قدرت نرم. 10(1). 77-113.
کوهی، محسن و واحدیان، مرتضی. (1399). «بررسی نقش فضای مجازی در سرمایة فرهنگی (مطالعة موردی: دانشجویان پیام نور مرکز اصفهان)». مطالعات هنر و رسانه. 2(4). 85-111.
نصیری، بهاره و همکاران. (1391). «اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای در قرن بیست و یکم». مطالعات رسانه‌ای. 7(18). 149-158.
نعامی، عبدالزهرا و نوری ثمرین، شهرام. (1395). «پیش بینی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی براساس احساس تنهایی و عزت نفس در دانشجویان دختر». زن در فرهنگ و هنر. 8(2). 193-204.
نقیب‌السادات، سیدرضا و فرهادی، پریسا. (1393). «بررسی جایگاه رسانه‌ها در ارتقای سواد رسانه‌ای به‌منظور تحقق جامعة دانایی محور». وسایل ارتباط جمعی «رسانه». 25(97). 45-62.
Ahorsu, D. K. et al.  (2020). “The Fear of COVID-19 Scale: Development and Initial Validation. Int J Ment Health Addict”. International Journal of Mental Health and Addiction. 20(3).1-9.
Al-Dmour, H. et al,.  (2020). “Influence of social media platforms on public health protection against the COVID-19 pandemic via the mediating effects of public health awareness and behavioral changes: integrated model”. Journal of medical Internet research. 22(8). e19996.
Allington, D. et al,. (2020). “Health-protective behaviour, social media usage and conspiracy belief during the COVID-19 public health emergency”. Psychological Medicine. 51(10). 1-7.
Braun, L. A. et al,. (2019). “Information needs, communication and usage of social media by cancer patients and their relatives”. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology. 145(7). 1865-1875.
Chan, A. K. et al,. (2020). “Social media for rapid knowledge dissemination: early experience from the COVID-19 pandemic”. Association of Anaesthetists. 75(12). 1579-1582.
Chen, E. et al., (2020). “Covid-19: The first public coronavirus twitter dataset”. arXiv preprint arXiv:2003.07372.
Chen, E. et al. (2020 B). “Tracking social media discourse about the covid-19 pandemic: Development of a public coronavirus twitter data set”. JMIR Public Health and Surveillance. 6(2). e19273.
de Rezende Pinto, M. et al,. (2017). “Investigating the influencers of materialism in adolescence”. Tourism & Management Studies. 13(1). 66-74.
Evans, C. (2013). “Twitter for teaching: Can social media be used to enhance the process of learning?”. British Journal of Educational Technology. 45(5). 902-915.
Feng, L. X. et al,. (2020). “Modelling the effects of media coverage and quarantine on the COVID-19 infections in the UK”. Mathematical Biosciences and Engineering. 17(4). 3618-3636.
Fuller, S. (2020). “A post-truth proactionary look at the pandemic. Postdigital”. Science and Education. 2(3). 551-555.
Gikas, J., and Grant, M. M. (2013). “Mobile computing devices in higher education: Student perspectives on learning with cellphones, smartphones & social media”. The Internet and Higher Education. 19. 18-26.
Harsin, J. (2020). “Toxic White masculinity, post-truth politics and the COVID-19        infodemic”. European Journal of Cultural Studies. 23(6). 1060-1068.
Hong, J. C. et al. (2016). “Internet cognitive failure relevant to self-efficacy, learning interest, and satisfaction with social media learning”. Computers in Human Behavior. 55. 214-222.
Huang, Y. T., and Su, S. F. (2018). “Motives for Instagram use and topics of interest among young adults”. Future Internet. 10(8). 77.
Hussain, W. (2020). “Role of social media in covid-19 pandemic”. The International Journal of Frontier Sciences. 4(2). 59-60.
Karisani, N., and Karisani, P. (2020). “Mining Coronavirus (COVID-19) Posts in Social Media”. arXiv preprint arXiv:2004.06778.
Kim, K. S. et al. (2012). “Social media as information source: Undergraduates› use and evaluation behavior”. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 48(1), 1-3.
Kusumasondjaja, S., and Tjiptono, F. (2019). “Endorsement and visual complexity in food advertising on Instagram”. Internet Research. 29(4).
Latif, F. et al.  (2020). “Role of electronic media in mitigating the psychological impacts of novel coronavirus (COVID-19)”. Psychiatry Research. 113041.
Mansour, E. (2018). “The adoption and use of social media as a source of information by Egyptian government journalists”. Journal of Librarianship and Information         Science. 50(1). 48-67.
McLaren, P. (2020). “Religious nationalism and the coronavirus pandemic: Soul-sucking evangelicals and branch covidians make America sick again”. Postdigital Science and Education. 2. 700-721.
Mejova, Y. and Kalimeri, K. (2020, June). “COVID-19 on Facebook ads: competing agendas around a public health crisis”. The 3rd ACM SIGCAS Conference on Computing and Sustainable Societies. pp. 22-31.
Mena, P. (2020). “Cleaning up social media: The effect of warning labels on likelihood of sharing false news on Facebook”. Policy & Internet. 12(2). 165-183.
Mirbabaie, M. et al. (2020). “Social media in times of crisis: Learning from Hurricane Harvey for the coronavirus disease 2019 pandemic response”. Journal of Information Technology. Doi:0268396220929258.
Nadeak, B. (2020). “The Effectiveness of Distance Learning Using Social Media during the Pandemic Period of COVID-19: A Case in Universitas Kristen Indonesia”. International Journal of Advanced Science and Technology. 29(7). 1764-1772.
Nguyen, C. T. (2020). “ECHO CHAMBERS AND EPISTEMIC    BUBBLES”. Episteme. 17(2). 141-161.
Peters, M. A. (2017). “Education in a post-truth world”. Educational Philosophy. 49(6). 563-566.
Qin, L. et al. (2020). “Prediction of number of cases of 2019 novel coronavirus (COVID-19) using social media search index”. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17(7). 2365.
Wen, J. et al. (2020). “Effects of misleading media coverage on public health crisis: A case of the 2019 novel coronavirus outbreak in China”. Anatolia. 31(2). 331-336.
مطالعات هنر و رسانه
دوره 4، شماره 7 - شماره پیاپی 7
شهریور 1401
صفحه 13-39
  • تاریخ دریافت: 27 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 06 شهریور 1400