تحلیل ساختار حاکم بر پیرنگ فیلم قدمگاه بر اساس نظریۀ میتوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای پژوهش هنر، دانشکده عمران، معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه ادبیات نمایشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.52547/ami.2022.1701.1171

چکیده

نورتروپ فرای در نظریۀ میتوس می‌کوشد از طریقِ کشف اشتراکات میان انواعِ ادبی و پیوندهای کهن‌الگوییِ آن‌ها، به طبقه‌بندی دقیقی از گونه‌های ادبی و هنری دست یابد. فرای، جهانِ متن را نسبت به جهان‌های دیگر به‌خصوص جهان واقعی دارای استقلال می‌داند و عناصر آن را واجد کارکردهایی خاص قلمداد می‌نماید که به‌شکل‌گیری گونه‌های ادبی می‌انجامد. در این نوشتار کوشیده‌ایم تا با تمرکز بر ساختار حاکم بر یکی از این گونه‌ها، یعنی رمانس، به تطبیقِ پیرنگِ سینماییِ فیلم‌نامۀ قدمگاه با مراحل این میتوس بپردازیم. پرسش اصلی این است که این تطبیق چگونه خود را در قالبِ فُرمِ سینمایی نمایان می‌سازد. با توجه به این‌که در رمانس ساختار روایی و داستانی بر ساختار دراماتیک غلبه دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که گونۀ رمانس بیش از هر چیزی با ساختار اسطوره‌ای - دینی قابل تطبیق است؛ چراکه ساختارهای اسطوره‌ای و کهن‌الگویی فراتر از داستان‌ها رفته و به مجموعه‌ای از قواعد بشری، رفتارها و در نتیجه تاریخ و اجتماعات اشاره می‌کنند که سینما در قالب تصویر، آن‌ها را بازنمایی می‌کند. این پژوهش به روش کیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است. داده‌ها از منابع کتاب‌خانه‌ای جمع‌آوری و در نمونه‌کاوی به‌کار رفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Analysis of the Film Plot in the Holy Place Film, based on the Theory of Myths

نویسندگان [English]

  • Fereshteh Paidarnobakht 1
  • Mohammad Jafar Yousefian Kenari 2

1 Ph.D. student of Art Research, Faculty of Civil Engineering, Architecture and Art, Islamic Azad University, Science and Research Unit, Tehran, Iran.

2 Associate Professor, Department of Dramatic Literature, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In myth theory, Northrup Fry attempts to obtain a precise classification of literary and artistic types by discovering the commonalities between literary types and their archetypical connections. In this speech, we have tried to compare the cinematic plot of Holy Place’s screenplay with the stages of this myth by focusing on the structure that governs one of these types, i.e. romance. The main issue is how this adaptation manifests itself as cinematography. Because in romance, the narrative and history structure prevails over the dramatic structure. The results of this study demonstrated that the type of novel is more compatible with the mythological-religious structure. Because the mythological and archetypal structures go beyond stories and point to a set of human rules, behaviors, and as a result, history and communities, which cinema is represented in the form of images. The search was conducted using a descriptive analytical method. The data were collected from library sources and used for sampling purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mythos romance
  • cinematic plot
  • mythic structure
  • holy place
بیلسکر، ریچارد. (1388). اندیشۀ یونگ. ترجمۀ حسین پاینده. تهران: آشیان.
حاج‌نوروزی، ندا. (1392). «تحلیل تصاویر داستان سیاوش بر اساس نظریات نورتروپ». تاریخ ادبیات. 6(1). 71-86.
دربان‌باران، سپهر و هاشمی، محمد. (1400). «تحلیل فیلم‌نامۀ روزهای زندگی بر اساس نظریۀ میتوس نورتروپ فرای». رهپویۀ هنرهای نمایشی. 1(2). 69 -78.
سام‌خانبانی، علی‌اکبر و ملک‌پائین، مصطفی. (1391). «تحلیل اساطیریِ حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه بر پایه نظریه یونگ و نورتروپ فرای». زبان و ادب فارسی. 226. 23-48.
طالبی، یعقوب و نامور مطلق، بهمن. (1401). «تحلیل اسطوره‌شناختی داستان بهرام و آزاده براساس نظریۀ میتوس پاییز نورتروپ فرای: بستر مطالعاتی سفالینه منقوش». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی.  18(67). 177-202.
فرای، نورتروپ. (1391). تحلیل نقد. ترجمۀ صالح حسینی. تهران: نیلوفر.
فرای، نورتروپ. (1398). چشم‌انداز طبیعی، گسترش کمدی و رمانس شکسپیری. ترجمۀ رضا سرور. تهران: بیدگل.
مرادی‌نژاد، فرنام و همکاران. (1399). «فلسفه و اقتباس سینمایی؛ بررسی مصادیق سینمایی تمثیل غار افلاطون». مطالعات هنر و رسانه. 2(4). 139-178.
معارف‌وند، معصومه و فولادی، محمد. (1398). « بررسی و تحلیل تراژدی سیاوش بر مبنای نظریۀ «میتوس تراژدی» فرای». پژوهش‌های دستوری و بلاغی. 9(16). 309-336.
نامور مطلق، بهمن. (1392). درآمدی بر اسطوره‌شناسی. تهران: سخن.
نامور مطلق، بهمن. (1393). اسطوره و اسطوره‌شناسی نزد نورتروپ فرای، از کالبدشناسی نقد تا رمزکل. تبریز: موغام.
هارلند، ریچارد. (1382). درآمدی برنظریۀ ادبی از افلاطون تا بارت. ترجمۀ علی معصومی و شاپور جورکش. تهران: چشمه.
یونگ، کارل‌گوستاو. (1390). روان‌شناسی و دین. ترجمۀ فواد روحانی. تهران: علمی فرهنگی.
Denham, R. D. (2010). Northrop Frye and critical method. published in by The Pennsylvania State University.
Frye, N. (2000). Anatomy of Criticism, Four Essay. With a Foreword by Harold Bloom. First Princeton Paperback Edition 1971. By Princeton University Press.
Garca Landa, J. A. (1971). “Notes from Northrop Frye’s”. Anatomy of Criticism. Princeton, NJ: Princeton UP.
  • تاریخ دریافت: 08 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 02 آبان 1401
  • تاریخ پذیرش: 02 آبان 1401